Organizata AvoNet, së bashku me një grup qytetarësh dhe një agronom, realizuan një auditim social për të vlerësuar përputhshmërinë e punimeve me kontratën e projektit “Pyllëzimi dhe rregullimi i parkut në Kodrën e Sherretëve”, me një vlerë mbi 917,000 euro.

Pas shqyrtimit të dokumentacionit dhe një vizite në terren, grupi auditoi komponentët kyç të projektit dhe identifikoi disa çështje që kërkojnë vëmendje nga Komuna e Ferizajt.

Gjetjet kryesore:
Dendësia e lartë e mbjelljeve të planifikuara
Sipas kontratës, është planifikuar mbjellja e rreth 5,000 drunjve, një numër i konsideruar i tepërt për sipërfaqen e parkut, duke marrë parasysh ndërtimet e tjera të planifikuara si amfiteatri, këndi i lojërave dhe pikat e informacionit. 

Mungesa e një plani të detajuar
Qytetarët konstatuan se nuk ka një plan detal për integrimin e elementeve të ndryshme të parkut duke krijuar paqartësi të mëtutjeshme.

Zgjedhja e papërshtatshme e drunjve
Në planin e mbjelljes përfshihet plepi i bardhë, një specie e njohur për shkaktimin e alergjive, e cila nuk është e përshtatshme për hapësira publike. Prania e tij mund të ndikojë negativisht në shëndetin e vizitorëve, veçanërisht fëmijëve dhe personave me ndjeshmëri ndaj alergjive.

Cilësia e dheut dhe mungesa e një plani për fertilizim
Gjatë inspektimit në terren, u konstatua se dheu ekzistues nuk është i përshtatshëm për mbijetesën e bimëve, gjë që mund të ndikojë në zhvillimin e drunjve. Po ashtu, kontrata nuk përmban një plan të qartë për fertilizimin e bimëve, një faktor kyç për rritjen dhe mbijetesën e gjelbërimit në park.

Rreziku nga cilësia e dobët e punimeve në shëtitoren metalike
Një tjetër çështje e rëndësishme e evidentuar ishte saldimi i dobët i shëtitores metalike, e cila ndodhet në një lartësi të konsiderueshme. Qytetarët vlerësuan se këto punime mund të përbëjnë një rrezik serioz sigurie për qytetarët dhe kërkon ndërhyrje të menjëhershme.

Rekomandimet për Komunën e Ferizajt

Rishikimi i planit të mbjelljes – Reduktimi i numrit të drunjve në përputhje me hapësirën reale të parkut dhe planifikimin e infrastrukturës ndihmëse.

Eliminimi i plepit të bardhë nga plani i mbjelljes – Për të shmangur ndikimet negative në shëndetin e qytetarëve, rekomandohet zëvendësimi i tij me specie të tjera më të përshtatshme për hapësira publike.

Sigurimi i një plani detal për publikun – Duhet të ofrohet një plan i qartë që përcakton vendosjen e elementeve të parkut dhe mënyrën e integrimit të tyre, duke garantuar transparencë të plotë në procesin e zbatimit të projektit.

Përshtatja e dheut dhe përfshirja e një plani për fertilizim – Duhet të bëhen përmirësime në cilësinë e dheut për të siguruar mbijetesën e bimëve, si dhe të përfshihet një strategji për fertilizimin e tyre.

Rishikimi i punimeve në shëtitoren metalike – Urgjentisht duhet të kryhen inspektime dhe ndërhyrje për të siguruar që saldimi i shëtitores metalike përmbush standardet e sigurisë.

Për më shumë gjeni videon këtu: https://www.youtube.com/watch?v=mEWZ6xpMiHE 

Më 18 dhjetor 2024, KDI dhe organizata IQS inspektuan punimet në fshatin Tushilë të Skenderajt lidhur me ndërtimin e një muri mbrojtës për të parandaluar rrëshqitjet e dheut pas vërshimeve të janarit 2023, me vlerë 32,932.65 euro.

Pavarësisht pranimit teknik nga Komuna e Skenderajt, auditimi social gjeti se punimet nuk përputheshin me kontratën. Muri mbrojtës rezultoi më i ulët se specifikimet, ndërsa gjerësia e tij nuk ishte e përcaktuar fare në kontratë. Një inspektim tjetër nga IQS më 8 mars konfirmoi se gjendja kishte mbetur e njëjtë.

Në këtë kuadër, janë dhënë disa rekomandime për të përmirësuar menaxhimin dhe mbikëqyrjen e projekteve publike:

• Në kontrata të përcaktohen qartë dhe me detaje të gjitha dimensionet e ndërtimit (gjatësia, gjerësia, lartësia) për të shmangur interpretimet e ndryshme gjatë zbatimit.
• Të sigurohet që titulli dhe përmbajtja e kontratës të përputhen me punimet në terren.
• Të përdoren kode të dedikuara buxhetore për projekte specifike për të shmangur paqartësitë dhe ndryshimet e panevojshme në përmbajtjen e kontratave.
• Gjatë mbikëqyrjes së projekteve, të sigurohet se punimet kryhen sipas dimensioneve të kontraktuara dhe në përputhje me dokumentacionin teknik.
• Të përdoren standarde të qarta për llogaritjen e materialeve, duke përfshirë kubikët e betonit dhe përmasat fizike të strukturave, për të shmangur paqartësitë në vlerësimin e realizimit të projektit.
• Pranimi teknik të bëhet vetëm pasi të jetë siguruar përfundimi i plotë i punimeve sipas kontratës dhe dokumentacionit teknik.
• Të vendosen mekanizma më të rreptë për inspektimin e punimeve, duke përfshirë raporte dhe fotografi të detajuara nga terreni.

Ky auditim është pjesë e nismës së Aleancës Qytetare për Transparencë, e cila po monitoron projektet publike në 12 komuna të Kosovës për të rritur llogaridhënien mbi investimet publike.

Gjeni videon për më shumë këtu: https://www.youtube.com/watch?v=d-tsifNPqIY 

Komuna e Ferizajt prej vitesh ka lëshuar leje ndërtimore duke u bazuar në Ligjin për Ndërtim, pavarësisht mungesës së Hartave Zonale – dokumente thelbësore për planifikimin hapësinor dhe bazën ligjore për dhënien e lejeve. Ministria e Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës (MMPHI) ka cilësuar këtë praktikë si të paligjshme.

Pas refuzimit të Hartave Zonale nga autoritetet qendrore, Komuna e Ferizajt ka anashkaluar planet rregulluese urbane ekzistuese, të cilat sipas ligjit mbeten të vlefshme deri në miratimin e dokumenteve të reja. Në vend të tyre, Komuna ka zbatuar Ligjin për Ndërtim.

Për më shume detaje gjeni videon këtu: https://www.youtube.com/watch?v=qJx52CwPf50 

AVONET dhe KDI realizuan një auditim social për projektin Pyllëzimi dhe rregullimi i parkut në Kodrën e Sherretëve, të implementuar nga Komuna e Ferizajt.

Përfaqësues nga bashkësitë lokale, qytetarë dhe banorë vizituan vendin e punimeve për të vlerësuar progresin dhe përputhshmërinë me kontratën.

Auditimi synon të sigurojë përmbushjen e standardeve mjedisore, duke kontribuar në zhvillimin e qëndrueshëm dhe përmirësimin e cilësisë së jetesës.

Hapat e ardhshëm përfshijnë përgatitjen e një raporti të detajuar dhe prezantimin e rekomandimeve për Komunën e Ferizajt për të garantuar zbatimin sipas planit dhe pritshmërive të qytetarëve.

Në kuadër të projektit Promovimi i Aktivizmit të Gjelbër në Komunitet, një grup qytetarësh të angazhuar në auditimin social ka realizuar një vizitë në terren për të vlerësuar kontratën 634-23-8207-5-2-1/C430 në Komunën e Skenderajt. Projekti përfshin rregullimin e kaskadave të lumit Klina, përkatësisht në fshatin Tushilë, ku është vendosur muri në lum.

Qëllimi i këtij projekti ka qenë ndërtimi i një muri mbrojtës përgjatë një pjese të lumit, për të mbrojtur rrugën nga shembjet, pasi zona është dëmtuar nga vërshimet e Janarit 2023. Projekti gjithashtu ka përfshirë pastrimin e hapësirës ku është ndërtuar muri dhe vendosjen e zhavorit për stabilizim të terrenit.

Si pjesë e auditimit social, vizita në terren u fokusua në vlerësimin e zbatimit të projektit, përputhshmërinë me kontratën dhe ndikimin e tij në mbrojtjen e infrastrukturës lokale dhe përmirësimin e sigurisë për komunitetin. Ky auditim përfaqëson një hap të rëndësishëm drejt promovimit të transparencës dhe përfshirjes së komunitetit në monitorimin e projekteve publike. Të gjeturat dhe rekomandimet mbi vlerësimin nga auditmi social do të ndahen me Komunën e Skenderajt.